Peptik ülser (P.Ü) toplumda sık görülen ve toplum sağlığı açısından önemli bir hastalıktır. H. Pylori enfeksiyonu, non-steroid antiinflamatuvar ilaç (NSAİİ), sigara kullanımı P.Ü gelişimi için en önemli risk faktörleridir. Alkol, stres ve gıdaların P.Ü gelişiminde kolaylaştırıcı rol oynadığı düşünülmektedir.
P.Ü. hastalığında en sık görülen belirti, karnın üst kadranlarında sıklıkla yanıcı ya da ezici tarzda ağrıdır. Ağrı genellikle dönemler halinde belirir, zaman zaman haftalarca sürer zaman zamanda geçer. On iki parmak barsağı ülseri (Duodenal ülser ) ağrısı tipik olarak yemekten 1-3 saat sonra ortaya çıkar, yemekle ya da antasitlerle hafifler ve hastayı uykudan uyandırabilir. Mide ülseri ağrısı ise yemekle ortaya çıkar. Bununla birlikte, hem on iki parmak barsağı hem de mide ülserlerinde benzer belirtiler görülür, klinikte birbirlerinden ayrılmaları güçtür. Bazı hastalarda ağrıya ilave olarak şişkinlik, bulantı, iştahsızlık, aşırı gaz, karın orta üst bölgesinde rahatsızlık hissi gibi belirtiler olabilir. Bazı hastalarda ülser iyileştikten sonra yakınmalar sürebilir. Belirtilerin ortadan kalkması ülserin iyileştiğini göstermez.
Öyküde karın üst orta bölgesinde ağrı ve diğer belirtilerin bulunması önemlidir. Özellikle NSAİİ, aspirin kullanımı, sigara alışkanlığı dikkatli bir şekilde sorgulanmalıdır. Karın üst orta bölgesinde muayenede hassasiyet bulunabilir. Radyolojik ve endoskopik incelemeyle teşhis konulur. Endoskopik incelemenin duyarlılığı ve özgünlüğü yüksektir. Endoskopi altın standarttır. Endoskopinin en önemli avantajı gastrit ve düodenit dedeğimiz midenin ve on iki parmak barsağının iç yüzeyini tutan iltihabi hastalıkların saptanmasına imkan vermesi, biyopsi materyali alınarak çeşitli testlerle H. Pylori’nin aranmasının sağlanmasıdır.
Tedavide özel bir diyet uygulamanın yeri yoktur. Sigara kesilmeli veya azaltılmalıdır. Hastanın sütü tedavi amacıyla tüketmemesi tavsiye edilmelidir. Genel olarak proton pompa inhibitörü adını verdiğimiz asid salgılanmasını azaltan ilaçlar ile iki antibiyotikten oluşan üçlü ilaç kombinasyonlarının kullanılmasıdır. Antibiyotiklere duyarlı H. Pylori bulunan hastalarda birbirine benzer etkinliktedir ve günde iki kez uygulama kolaylığı sunmaktadır. En etkili H. Pylori tedavisi asit süpressan (genellikle proton pompa inhibitörü) ile birlikte amoksisilin, metranidazol veye klaritromisin kullanımıdır. Tedaviye yanıt yoksa eğer antibiyotik duyarlılığı bakılabiliyorsa buna uygun antibiyotik, eğer antibiyotik duyarlılığı bakılamıyorsa önceki tedavi şemasında yer almayan antibiyotikler seçilir.
İlaçlara bağlı ülseri olan hastalarda mümkün olduğu an ilaç bırakılmalıdır. Asid salgılamasını azaltıcı ilaçlar ve mide yüzeyini koruyucu ilaçların kullanımı, vakaların çoğunda 8 hafta içerisinde ülser iyileşmesi yapar.